Bój o Wielkopolskę. Powstanie 1918-1919

Bój o Wielkopolskę. Powstanie 1918-1919

Symbolicznym początkiem powstania Drugiej Rzeczpospolitej jest dzień 11 listopada 1918 roku. Mimo że udało się Polakom odzyskać większość ziem, które należały do nich przed zaborami, na mapie nadal znajdowały się terytoria formalnie należące jeszcze do Republiki Niemieckiej. Przeciwko ich władzy stanęli z bronią w ręku mieszkańcy Wielkopolski.

26 grudnia 1918 roku w Poznaniu gościł z wizytą zmierzający do Warszawy Ignacy Jan Paderewski. Powitanie pianisty zmieniło się w manifestację polityczną pod hotelem Bazar, w którym przebywał. Wzburzeni tym Niemcy rozpoczęli następnego dnia akcje prowokacyjne, urządzając przemarsz wojsk, niszcząc flagi Polski i jej sojuszników oraz napadając na polskie instytucje.

Po południu 27 grudnia w centrum pojawiły się oddziały Straży Ludowej. Podjęły między innymi próbę odbicia z rąk niemieckich Prezydium Policji. Walka o budynek przelała pierwszą krew, śmiertelnie ranny został tam Franciszek Ratajczak. Zmarł po przewiezieniu do szpitala. Ostatecznie Polacy i Niemcy zawarli porozumienie dotyczące budynku Prezydium, po opuszczeniu przez oddziały niemieckie zajęła go Straż Ludowa.

28 grudnia Polacy zdobyli część miejskich fortyfikacji, między innymi Cytadelę oraz arsenał przy ulicy Garbary. Zgodnie z rozkazem Naczelnej Rady Ludowej, komendantem powstania został Stanisław Taczak. 29 grudnia działania zbrojne w Poznaniu zostały zakończone, trwały rozmowy dotyczące porozumienia.

Walki toczyły się jednak nadal w innych miastach Wielkopolski i były wyjątkowo krwawe. Ze względu na okrucieństwo oraz duże straty po obu stronach podjęto kolejną próbę rokowań. Strona polska odrzuciła jednak warunki nakazujące uznanie praw Niemiec do Wielkopolski. Ostatecznie na wniosek marszałka Ferdinanda Focha został przedłużony rozejm kończący I wojnę światową, układ obejmował również front wielkopolski. Wojska niemieckie zostały objęte zakazem przekraczania dawnych granic Prus Wschodnich i Zachodnich, zaś stronę polską wsparły wojska francuskie. Powstanie przeciwko Niemcom zakończyło się sukcesem jako jedno z nielicznych w polskiej historii. Dochodziło do stopniowej polonizacji terenów Wielkopolski, język polski stał się jedynym językiem urzędowym, zaś Armię Ludową oddano pod rozkazy Wojska Polskiego. Wielkopolska została oficjalnie przyłączona do Polski decyzją traktatu wersalskiego, podpisanego 28 czerwca 1919 roku.

Pozdrawiamy, Galeriareplik.pl