„Czy to była kula, synku, czy to serce pękło?” Najmłodsi żołnierze
Zasady wprowadzone w Polskim Państwie Podziemnym zabraniały walki harcerzom, którzy nie ukończyli jeszcze 14 lat. Najmłodsi członkowie ruchu oporu mogli szkolić się do pełnienia służby pomocniczej, jednak nie dopuszczano ich do akcji...
„Ich najwspanialsza godzina”. Bitwa o Anglię
„Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój”. Polska młodzież w walkach o wolność
Polskie Państwo Podziemne uformowało się już w pierwszym miesiącu okupacji kraju przez Trzecią Rzeszę i ZSRR. Podlegało przebywającemu na emigracji rządowi i odpowiedzialne było za walkę i opór przeciwko okupantom. W tworzeniu podziemia...
„Wojna nie wojna – dzieckiem być trzeba”. Dzieci i młodzież w czasie okupacji
II wojna światowa była tragicznym czasem przede wszystkim dla ludności cywilnej zamieszkującej tereny okupowane. Problemy z zaopatrzeniem, bombardowania, transporty do obozów koncentracyjnych i zagłady stanowiły codzienne życie...
Pierwsze starcia II wojny światowej: Hel
Od symbolicznych zaślubin Polski z morzem 10 lutego 1920 roku w obrębie Mierzei Helskiej rozpoczęto działania, które miały wzmocnić obronny charakter tych terenów. Ograniczony został ruch turystyczny, drogi i kolej przystosowano do...
Pierwsze starcia II wojny światowej: Kępa Oksywska
Obrona Wybrzeża podczas Kampanii Wrześniowej nie trwała wyłącznie na Westerplatte oraz przy Poczcie Polskiej. Dużym bohaterstwem i wolą walki do ostatniej kropli krwi wykazali się również obrońcy Kępy Oksywskiej, położonej na terytorium...
Kontrowersje na temat obrony Westerplatte
Obrona Westerplatte przez lata obrosła swoistym mitem. Legenda o bohaterskich żołnierzach niezmordowanie broniących ojczyzny przed okupantem bardzo długo wzruszała polskie serca. Jedno należy przyznać – żołnierze stacjonujący na...
Pierwsze starcia II wojny światowej: Westerplatte
Półwysep Westerplatte, choć terytorialnie należał do Wolnego Miasta Gdańska, decyzją Ligi Narodów stał się w 1926 roku eksklawą Rzeczypospolitej Polskiej. Jako Wojskowa Składnica Tranzytowa stał się bazą dla oddziału wartowniczego...
Pierwsze starcia II wojny światowej: Poczta Polska
„Doprowadzili do tego, że doktor Michoń zdjął hełm, chwycił prześcieradło, a gdy to mu nie wystarczyło, wyciągnął jeszcze chusteczkę z kieszonki na piersiach i wymachując prześcieradłem i chusteczką zaproponował kapitulację Poczty...
„Nigdy z królami nie będziem w aliansach”. Konfederacja barska
Sierpień 1772 roku był burzliwym czasem na ziemiach polskich. Najsłabsze echo konfederacji barskiej już dawno zanikło, żywe były jedynie jej konsekwencje. W Petersburgu ustalano nowe granice europejskich mocarstw, z uwzględnieniem...
Bitwa Warszawska i jej skutki
Polska historiografia w wyjątkowy sposób podkreśla rolę stoczonej w ramach wojny polsko-bolszewickiej Bitwy Warszawskiej, zwanej również Cudem nad Wisłą. Bitwa trwała od 13 do 25 sierpnia 1920 roku i utrwaliła pozycję II...
Cudzoziemcy w powstaniu warszawskim – cz. II
Powracamy do tematu cudzoziemców, którzy zdecydowali się na walkę w okupowanej Warszawie.
Wyjątkowa jest kwestia 2. Korpusu Węgierskiego, walczącego po stronie niemieckiej. Węgrzy rozważali przejście na stronę powstańców, jednak zakazał im tego rząd. Ze wspomnień Tadeusza Sarneckiego i Władysława Bartoszewskiego wynika, że mimo tego otwarcie wyrażali swoją sympatię dla Polaków i wręcz...
Cudzoziemcy w powstaniu warszawskim – cz. I
„I tu zrozumiałem, co to jest polska duma – i na czym polegał sekret polskich powstań, tak pełnych zapamiętania.” Ze słów Aleksandra Sołżenicyna, opisującego w ten sposób w Archipelagu GUŁag nieustępliwość polskiego więźnia,...
Rzeź gdańska
Początek trwającego ponad dwieście lat konfliktu polsko-krzyżackiego datuje się na 1308 rok. Doszło wtedy do eksterminacji obywateli Gdańska. Rzeź była następstwem wydarzeń, które miały miejsce znacznie wcześniej.
Jan Žižka – niepokonany dowódca
Na okres walk husyckich przypada działalność największego czeskiego geniusza wojskowego – Jana Žižki. Na swoją szansę musiał zasłużyć i w krótkim czasie awansował społecznie z żyjącego w skrajnym ubóstwie rozbójnika do poważanego...
Boży bojownicy
XV wiek był w Europie czasem nowych idei i przełomów. Jest to również doba pierwszych reformacji religijnych i sprzeciwów wobec Kościoła. W ten nurt wpisali się także czescy husyci, działający ponad sto lat przed Marcinem Lutrem.
Rokosz Zebrzydowskiego – bunt szlachecki
Dzięki historycznym pobudkom słowo ?rokosz? kojarzy się obecnie z anarchistyczną rewoltą, przewrotem, warcholstwem i pieniactwem. Natomiast niesłusznie określa się wszystkich przywódców buntów szlacheckich jako zdradzieckich...
Henryk VIII Tudor – król dworskiej telenoweli
W skali globalnej żadna dynastia nie zyskała takiej popularności jak Tudorowie. W historii szczególnie zapisał się król Henryk VIII, dzięki któremu powstał anglikanizm, kobiety traciły głowy (dosłownie!), a dwór poddał się w obawie przed...
Jan III Sobieski – Lew Lechistanu
Król Polski, wielki hetman koronny, marszałek, chorąży, niezwyciężony w boju. Charyzmatyczny, kochał wojsko, planował zasadniczą reformę wewnętrzną państwa. Czy obecność Jana III Sobieskiego w panteonie narodowym jest zasadna?
Wojna polsko-turecka – oblężenie Bełza
Lata 1485-1503 to okres wojny polsko-tureckiej, będącej wynikiem wielokrotnych sporów pomiędzy Królestwem Polskim a Imperium Osmańskim, które miało wsparcie Hospodarstwa Mołdawskiego, Wołoskiego oraz Chanatu Krymskiego. Co stało na...